De Noodzaak van Heroriëntatie in Clubjudo

Niets is beter voor de ontwikkeling van ons judo dan club-judo. De "club" als onbaatzuchtige vereniging van gelijkgestemden. Mensen die allemaal graag bezig zijn met judo: ik ben ermee opgegroeid. Jawel.
Uw schrijver komt rechtstreeks voort uit het Club Judo. En práchtig dat het was.... daar bewaar ik de beste herinneringen aan.

Maar club-judo is een moeilijke zaak. Dat begrepen bestuurders vroeger. De clubbesturen van vroeger lieten judotechnische zaken met liefde over aan de Sensei. De Sensei hadden de leiding over alles wat met judo te maken had. De voorzitter, penningmeester, secretaris en bestuursleden keken wel uit om zich daarmee te bemoeien. Zij gingen over het beleid met betrekking tot de zaal, gemeente subsidies, ledenlijsten noem maar op.

In de jaren 60 en 70 was er een goed contact tussen bestuurderen en Sensei. Ieder wist waar zijn taak begon, en waar deze ophield. Dat was een goede zaak, en als leerling was het je ook altijd helemaal duidelijk waar je moest zijn voor een bepaald iets: bij de club, of bij Sensei.

Tegenwoordig zijn veel zaken anders geworden. Clubjudo werd vroeger gezien als het educatieve middel wat het was, en de clubbestuurders voelden zich daar prima in thuis. Het was een doel dat zij niet alleen erkenden, maar ook hérkenden. Dáárvoor waren zij immers "club-bestuurder". En niet zelden zorgde zo'n club ook voor allerlei andere cursussen op creatief vlak, boden gezellige bijeenkomsten voor ouderen of jongeren. Dit soort clubs hadden professionele leiders in huis, en werden niet zelden gesubsidieerd door gemeenten vanwege de sociale doelstellingen en functies.

Dát, beste lezers, dát zijn we KWIJT.

Is het de tijdsgeest, waarin clubwerk en welzijn niet meer als functie van de Overheid gezien worden, ligt het aan de bezuinigingsdrift waarin met gemak ten faveure van de begroting de maatschappij wordt uitgekleed tot op het kale bot? Wie het weet mag het zeggen. Maar wat we inmiddels nog over hebben zijn 2 groepen: de commerciële sportinstituten en de verenigingen. Beide bieden niet langer wat het club-judo vroeger bood.

De commerciële sportinstituten niet, omdat die uiteindelijk niet al te veel belangstelling meer hebben voor de educatieve functie van het judo. Zij gaan immers voor de winst. De schoorsteen moet roken, en dat brengt toch een fundamenteel andere instelling met zich mee. Het leidt de beslissingen vanuit andere gedachten dan het judo.

De sportverenigingen van tegenwoordig kampen met een heel ánder probleem. De "versporttificatie" van het judo en de teloorgang van het oude clubwerk hebben geleid tot een verenigingsvorm waarbij de judo instructeur een ander is dan de bestuurder. De voorzitter bepaalt beleid, en niet zelden stapt hij daarbij gemakkelijk op het gebied van de vroegere "Sensei". Voor hem niet vreemd: dat doet hij bij voetbal immers óók?

En zo hebben we een verenigingsstructuur gekregen waar goedbedoelende mensen hun kostbare vrije tijd stoppen in een bezigheid waarvan ze meestal geen flauw benul hebben. Met alle gevolgen van dien. Judo leraren die niet langer een rol als Sensei meer spelen, maar "instructie geven" in een sport die toevallig "judo" heet. En die beide verarmingen werken erg beroerd op elkaar in, en maken het eindresultaat steeds beroerder.

Als je het mij vraagt is het tijd voor dit soort verenigingen om met zijn allen eens om de tafel te gaan zitten, en een duidelijke "scheiding van machten" af te gaan spreken. Het bestuur doet zijn ding, en de leraar wordt weer Sensei. Om dat te bereiken moeten alle partijen begrijpen waarom het gaat, en wat er op het spel staat. De instructeur moet over zijn eigen trots héén stappen, en wellicht zorgen voor een eigen "fall back" in de vorm van een ervaren en geroutineerde Sensei die voor rugdekking kan zorgen als het gaat om judotechnische zaken.

We moeten roeien met de riemen die we hebben, maar we hoeven er elkaar niet mee om de oren te slaan, en we zouden moeten bekijken op welke manier dit het best kan gebeuren. Zodat we straks nog judo hébben, en niet alleen maar een sport waarvan niemand meer weet wat het ook al weer precies was.....

Een moderne uitwinning van Nanatsu-No-Kata

Van het Judo hebben we een cafetaria-product gemaakt. We pakken wat we leuk vinden, en pleuren de rest in de afvalbak. Als de "friet" op is, gooien we het bakje weg en wandelen de automatiek uit. Iets ongezonder als dat we er in kwamen, want ondertussen hebben we slechts zetmeel en vetstoffen tot ons genomen, en geen of nauwelijks mineralen, vitaminen en vezels.

We zijn "uitbaters" geworden. Niet langer zijn we "studenten" op weg naar een grotere kennis en vaardigheid, maar proberen we onze "winst" te vinden en te pakken bij al wat we doen. Daarbij gaat het tegenwoordig niet alleen meer om de sport. Het element "sport" uit het judo distilleren kunnen we al héél goed sinds 1981. Wel jammer dat we daarmee alleen het zetmeel en de vetstoffen nuttigen, maar dat wisten we al. Begrijp wél, dat het moderne wedstrijdjudo niets met "shiai" uit het oorspronkelijke concept te maken heeft. Dat blijkt alléén al uit het feit dat we tegenwoordig in het clubjudo met een gerust hart kinderen van 6 of 7 jaar naar wedstrijden sturen.

Néé, we baten nog véél méér uit! Slimme geesten hebben bedacht, dat er wellicht in dat hele "vehicle" van judo nog wel méér te slopen valt dan "wedstrijden". Misschien kunnen we ook wel iets met de educatieve elementen? Kunnen we dáár geen "kleingeld" van maken? Jawel hoor. Praktisch alles kan tegenwoordig immers. En het zijn tijden van Economische Crisis en Recessie, dus waarom niet?

En dan valt mijn oog inééns op het psycho-sociaal leertraject "Rots en Water" waar men op comfortabele wijze leunt op een aantal basisprincipes uit o.a. het judo. Zo lezen we op de website van "Rots en Water" onder andere de volgende zinsnede:

"Op fysiek niveau betekent dit dat een aanval gepareerd kan worden door hard aangespannen spieren (rots) maar vaak zelfs nog effectiever kan worden opgevangen door een beweeglijk meegaan met de energie van de aanvaller (wateraspect)"

Goh. Waar kennen we dat van? De Sensei Ueshiba en Kano vonden dit al aan het eind van de Meiji-restauratie uit en bouwden hun educatieve systemen Aikido en Judo uit gebaseerd op onder andere dit soort principes. Hirano Tokio Sensei ontwikkelde zijn Nanatsu-No-Kata gebaseerd op de golfbewegingen van het water. Wel, je kunt ze nu een stuk sneller leren bij "Rots en Water", want waar deze Sensei hun "Do" tot levensweg formuleerden, biedt "Rots en Water" cursussen waar men deze principes met turbo-speed onder controle kan krijgen:

"De driedaagse Rots & Water training is de enige training die deelnemers opleidt tot gecertificeerd Rots & Water trainer."

3 Dagen. Dáár kunnen de oude meesters nog een puntje aan zuigen! In drie dagen kun je gecertificeerd trainer worden en anderen leren hoe met deze principes aan de slag te gaan. Kost wel een paar eurotjes trouwens, maar goed, er zijn óók kosten hé!

En wat nog mooier is, in die 3 dagen leert men zelfs óók nog iets over "hara":

"Het leren gronden (stevig en ontspannen staan), centreren (adem in de buik) en richten van de aandacht/focus.(uiterlijk focus, later transformerend naar een innerlijk doel) Het centrum (in Japan benoemd met hara, in China met tantien) wordt ervaren en ontwikkeld als een centrum van kracht en een centrum van rust."

Naar mijn smaak wederom een schoolvoorbeeld van "hoe het niet moet". Hoe lang doen wij mensen er nou eigenlijk over om te leren dat je niet "de krenten uit de pap" kunt halen? Om iets te leren, en de vruchten ervan te kunnen plukken, is volledige inzet en studie nodig, niet alleen van de delen uit de stof die we leuk vinden, maar vaak vooral ook van de delen die we misschien minder leuk vinden. Of die minder snel tot het beoogde resultaat leiden. Deze geven echter vaak wel een beter resultaat, en beklijven een stuk beter.

Nee, we pakken de krenten uit de pap, donderen er een pseudo-wetenschappelijk sausje over heen en maken mensen wijs dat we in 3 dagen in staat zijn les te geven in de genoemde principes. Dat anderen dat een leven lang studie kost boeit niets. Who cares?? Gelukkig ziet de overheid toe op de erkende titel "Judoleraar" door een rijkserkenning. "Rijkserkend Judoleraar" staat daarmee tenminste nog ergens voor, en biedt tenminste nog enige zekerheid.

Judo, net zoals Aikido, zijn niet voor niets "Do". Je doet deze Kunsten onrecht aan door te trachten er met enkele onderliggende principes vandoor te gaan en deze uit te winnen voor je eigen doelstellingen, welke deze ook mogen zijn. Let wel: ik zeg niet dat trajecten als "Rots en Water" niet werken. Ik zeg wél, dat het een illusie is dat mensen na een opleiding van 3 dagen zelf ook maar enig begrip hebben van de onderliggende principes en technieken, laat staan dat zij in staat zijn als "gecertificeerd trainer" anderen in die technieken en principes te onderwijzen op een verantwoorde wijze.

Je moet de Weg gaan zoals hij bedoeld is. Spreekwoordelijk gezegd met "bloed, zweet en tranen". Je kunt niet per helicopter op "De Weg" landen, een kilometerpaaltje uit de grond rukken en vervolgens weer even snel verdwijnen, en dan stellen dat je "De Weg" gegaan bent onder verwijzing naar het in bezit zijnde paaltje.

Laat staan dat Cafetaria voer, en ga eens wat fatsoenlijks eten!

Kent Judo geen Moraliteit? Een aanzet tot denken!

Het leven van Samurai werd door de Bushido gedicteerd

Zo af en toe gebeuren er zaken in het leven die discussie oproepen. Soms zeer heftige discussie. Voorbeelden genoeg. Zo ook in ons judo. Soms gebeurt er in ons Judo iets, dat heftige reacties oproept en discussies losmaakt. Zo is onlangs fel discussie gevoerd op een internationaal judo forum over moraliteit in combinatie met judo naar aanleiding van de jongstleden arrestatie van een hoge Dan-graad houder in de USA op verdenking van verduistering. Collega blogger Mitesco had het er deze week al over.
Dat bracht de discussie op de rol van moraliteit in judo: in judo zou géén moraliteit zijn, judo zou ons geen moraliteit leren.

Moraliteit zit wel degelijk in de genen van judo. 

Moraliteit gaat over gedragscode die onderscheid leert tussen "goed" en "kwaad", met een vertaling naar het gedrag en met een vorming van het geweten. Moraliteit beschrijft dus kort gezegd de regeltjes waarbinnen ons gedrag zich zou moeten bevinden.

Een maatschappij zonder moraliteit zou niet kunnen functioneren. Als zodanig is moraliteit verweven in alles wat wij doen in ons dagelijks leven, dus óók in ons judo. Maar leert judo ons dan geen moraliteit vanuit zichzelf? En dáár wordt het moeilijk, en daar vinden we denkelijk óók de bron van de hedendaagse ontkenning zoals die op de fora waarneembaar is als zou judo niets te maken hebben met moraliteit, bedoelende, dat judo ons géén moraliteit léért.

Moraliteit is niet overal hetzelfde. Moraliteit als systematiek en hoe het werkt wél, maar inhoudelijk niet. Net zoals een Wetboek in Nederland dezelfde idee heeft en dezelfde bedoeling heeft als in Duitsland of India, maar toch een geheel andere inhoud kan hebben.

In Japan is met name in de vorming van de Krijgskunsten de Bushido (de Weg van de Krijger) elementair geweest. Vergelijkbaar met ons Ridderschap in de Middeleeuwen zeg maar. De Bushido schreef voor, hoe de samurai zich te gedragen had. Punt is, dat de bushido een conflicterend moraliteitssysteem is met het aan Westerse landen ten grondslag liggende door christelijke grondslagen vormgegeven moraliteitssysteem.
Niet in élk punt, maar wél in zeer belangrijke.

Zo wordt in de Bushido de daad van "Seppuku" als een Recht beschouwd. Seppuku is het Recht van de Samurai om zijn Eer te redden als die Eer door oneervolle acties was beschadigd of besmeurd. Met het uitvoeren van Seppuku kon de Samurai zijn Eer en dat van zijn familie herstellen.
In de op christelijke grondslagen gevormde moraliteitssystemen wordt het plegen van zelfmoord onder bijna alle omstandigheden als verwerpelijk gezien. Dat is een zeer groot contrast met de Bushido. En zo zijn er méér van die contrasten.

Nou zul je zeggen: "Jawel, maar hoe komt dan die Bushido in het judo terecht?"

Moraliteit staat niet in een Wetboek. Moraliteit is sowieso moeilijk exact definieerbaar. We kunnen wel van enkele zaken zeggen dat het er zeker NIET in zit, maar een volledig dekkende omschrijving maken is sowieso al moeilijk of zelfs helemaal niet te doen. In judo is ook geen blauwdruk aanwezig hoe de moraliteit daarin tot uitdrukking moet worden gebracht. Dat is dus niet vreemd. Ook wij Nederlanders krijgen op school geen boekje mee: "De Moraliteit in Nederland, vervat in 200 uit het hoofd te leren regels".

De Butokukai echter is als militaire academie in Japan van oudsher belast geweest met het opleiding van krijgers, militaire functies. Bushido was de drijvende moraliteit in die militaire functies, vanuit de tijd van de Samurai. Bushido was dus binnen de Butokukai een zeer belangrijk element. Punt is vervolgens, dat een aanzienlijk aantal judo Sensei van topnivo zijn voortgebracht door de Butokukai. Sensei dus, die waren opgevoed in de leer van de Bushido, zij het in een meer moderne vormgeving dan in de tijd van de Samurai.
Die Sensei hebben wij in Europa leren kennen. Mannen als Tokio Hirano en Haku Michigami kwamen van de Butokukai. Waren Busen.

En zodoende kom je dus op een "botsing der stromingen" wanneer deze Sensei in het Westen judo trachten te onderwijzen. Even alle andere grote cultuurverschillen daar gelaten, was er dus ook een groot verschil in de moraliteitssystemen waar te nemen.


Het is daarbij een bekend verschijnsel, dat menging van moraliteitssystemen nauwelijks of niet gaat, en in ieder geval niet snel. Zaken die niet per defenitie als "moreel gewenst" worden gezien, zijn immers "moreel onacceptabel". En zodoende wordt veel van de moraliteit die in het judo is meegevoerd vanuit de Butokukai verworpen wegens conflicterende systematiek en opvattingen, zonder dat zulks echt opgevallen is. Het wordt gewoon "weggedacht". Het wordt "ontkend". Maar dat wil niet zeggen, dat het er nooit wás.

En alhoewel ook Kano Jigoro Shihan niet bijvoorbeeld een heel hoofdstuk wijdde aan de moraliteit in judo, is van hem wél, bekend hoe graag hij gezien zou hebben dat een moderne vorm van Bushido bij de Olympische Spelen zijn intrede zou doen! Ook Kano Jigoro Shihan was natuurlijk vanuit zijn eigen culturele achtergrond door de Bushido gevormd, en die "beker" werd gewoon van generatie op generatie doorgegeven. Zowel de Stichter zélf, als ook de school waar de meeste judo Sensei zélf werden opgeleid waren dus Middelen die de Bushido propageerden en installeerden in het judo!

Bushido bestaat in Japan nog steeds, zij het in geheel andere vorm en gedaante. Maar bijvoorbeeld in Japans politiecorpsen wordt nog steeds "het bevorderen van de moraliteit van de bevolking" als één van de kerntaken gezien. Uiteraard komt dat door de historische banden tussen deze politiekorpsen en de oude samurai, die na 1867 voor een groot deel in die politiekorpsen opgingen. Ook niet zo vreemd, want de oude Samoerai werden vroeger al gezien als de beschermers van de andere klassen.

Het punt is, dat tegenwoordig judo niet meer éénduidig te classificeren valt. En al helemáál niet meer met de bedoelingen en beschrijvingen van de Stichter in de hand, veel eerder met de Reglementen en Notulen van de IJF in de hand eigenlijk. En waar de relatie tussen judo en de Stichter is verbroken, en daarvoor in de plaats bedoelde Reglementen en Notulen zijn gekomen, is het niet vreemd te bemerken dat invloeden die vanuit de bushido in het judo zijn versmolten in die nieuwe, hedendaagse judovorm niet langer herkend worden. En aangezien de moderne mens "ietwat" gemakzuchtig is, gaat hij niet op zoek naar de oorsprong of naar kennis, maar maakt gebruik van de methode van de gemakkelijke ontkenning: er is géén moraliteit in Judo!

In zijn judo niet misschien. In het mijne wél.

Moraliteit in Judo

Vandaag plaatste ik een post over moraliteit in judo op een judoforum welke ik jullie niet wil onthouden. Hij is wel in het Engels, maar ik veronderstel dat dit geen probleem is.


Morality in Judo ?

We now seem to have a discussion about Morality in Judo. How it does or does not belong there, or how it has lost its meaning in Judo.
Morality in itself is a strange thing, because "morality" is the system of behavioral patterns with regards to standards of good and bad behavior. As such it reflects the concept of moral responsibility in relation to our conscience and acts. So, morality is not a thing exclusively owned by Judo. Morality is everywhere in our society. Without Morality, our society could probably not even survive. Morality is not some kind of result from any theological system or belief. Every human being in our society to some level accepts some kind of Morality. So the Morality you practice and believe in just extends into your judo life. The strange thing is, that judo also helps to create the code of Morality that you believe in as a human, and as such judo is a part of the systems that help form your moral view in life, and in return, is on the receiving end of the results of that Morality considering that your Moral point of view has consequences for the way you act in judo.

Humans are often weak, directed to own interests, lazy and without proper knowledge. We built and destruct. Each one of us can see those effects in our personal lives. Relationships are built and sometimes ruined by the same people as a result of taking the easy way out when problems occur, or for whatever counterproductive reasoning. We are perfectly capable of taking a sound concept and fish out of it what suits us, leave the rest that does not suit us, and end up with something completely different which in no way has the benefits of the original concept.

Haven't we seen this in judo as well? Often changes are inevitable since circumstances change as well and we have to adapt in life. Judo also is a concept that needed adapting to changed environments over the past decades. But the hardest part of change is not "to change" but to change in such a way that not only wishes are realized but also the actual values are protected and still in place. Judo has changed. But judo does not deliver anymore what it is supposed to do if you reflect about what the Founder had planned for it to accomplish. We have changed judo with our filter of laziness and commerce. We have changed it from the perspective of individual interests often so vulgar as "money". Is judo to blame for that? Hack no.

We take our moral standards into the dojo as we start our training. We take care of partners. We have understandings in place on standards that we will not intentionally harm our partners with our techniques. We will honor our Founder and we will remain true to our Sensei as he teaches us on our path of judo. Our personality gets confronted with hard work in other to achieve progress and understanding. We gain control over our bodies as we study techniques in relation to our partners in judo. Whilst doing so, we keep them safe and they keep us safe. If our partner suffers a hard time we offer support and help. We correct the partner if he does something wrong in his technique, hence helping him learn and grow. We learn to sacrifice our own ego when we take the fall for our partner. Not because it is inevitable due to the strength of his technique, but because we chose to. Because we accept that the partner has something to learn as well. In order to do and manage all of this, to grow not only physically but also mentally, we maintain a form of discipline which hardens our character. We learn how we can win, but we also learn how to do this in a respectful way towards the partner that lost. Hence, this all together, helps building the character of the individual and makes us grow. It helps forming friendships and it helps making the right decisions in life, based upon some added value to the system of Morality in which our judo education has added value on the one side, and is influenced by on the other side.

However, things have changed. Not the fault of the Founder, but caused by his failing to control judo from beyond the grave, and our more important failing to make the right decisions while making the necessary adaptations to our judo. We have simply screwed up things like we humans often do.

We have made judo from the system that "adds" to a system that "takes". We have cut out the pieces we did not like. Because they were too hard for us, they took to much effort and were to difficult to understand. We do not want to walk the long road to get the ice-cream. We want it NOW. We want instant gratification. We want to show off to others and hence we wear our Kohaku obi even when it is not called for. Hack I have even seen people not even standing on the mat hanging their kohaku obi into plain sight so everybody could see it, right behind their desk hanging down from 2 meters high.
We go to shiai not to learn about our selves but to WIN. We want the medal. The instant gratification. We want our egos to be patted and recognized. We want.... we want... but we do not GIVE anymore!

Judo is a reflection of society, since we take our moral system with us when we walk into the dojo. And that very moral system has changed over the decades. A lot. As anyone can see. Some things are obvious, others not so much. Simple things like being polite are not cool anymore. When I walk out of the supermarket people coming in are trying to walk right through me, not interested in the person who needs to come out. Whilst in past times you learned from your father and mother that people coming out get to go first. Less people seem to be interested in good forms and good behavior. Education nowadays is concentrated on skills and knowledge and less on the morality of things in most areas of basic education. Forms in which people interact are changing as well. No longer is the teacher addressed as "Sir Johnson", but now as "Bill". It all reflect changes, and not all changes are for the best of society.

We all know that the hunt for the easy thing has brought many civilizations down. Doing the easy thing in stead of the proper thing is what we do in current times as well more then we should be. And we are in a state of mind where this becomes more and more accepted and "understandable". Nevertheless, taking the easy route out WILL bring us down.

It has taken down our judo already.

Tweerichtingsverkeer op de Levensweg van het Judo

Zoals iedereen weet is Judo een "Do", oftewel een "Levensweg". Een manier dus waarop je in het leven staat en het leven vorm geeft met de doelstellingen van Judo in je achterhoofd. Een graduatie systeem zou dus eigenlijk moeten weergeven waar je precies staat op die "Levensweg". Wat je positie is op de "Do". Een kilometerpaaltje zeg maar.

En die "Do" die moet gaan van je huidige positie leidend naar de richting van de doelstellingen van het judo. Dat staat op de Wegwijzer aan de zijkant van die "Do". Je weet wel: zo'n ANWB paal die wijst naar waar het naartoe gaat. In het geval van Judo: zelfperfectie en het daarmee leveren van een bijdrage tot een betere maatschappij. Als we de kyu fase meerekenen, dan zijn de kilometerpaaltjes dus netjes op volgorde naast die "Levensweg" geplaatst van witte band tot en met... witte band. Van rok-kyu tot ju-dan dus.
En wel zó, dat de witte band aan het begin van die Levensweg staat, en de dikke rode band die bij de ju-dan hoort ergens helemaal achteraan de Levensweg te vinden is.

Je zou dan dus kunnen zeggen dat iemand die een roku-dan (zesde dan) heeft en een kohaku-obi draagt al redelijk ver op weg is naar die zelf-perfectie, en naar het leveren van een mooie bijdrage aan het verbeteren van die maatschappij, nietwaar?

Dat lijkt er echter niet altijd op.....

Onlangs werd in the USA nog een hoge Dan graad houder gearresteerd op verdenking van diefstal van een groot geldbedrag over een behoorlijke tijdsperiode van een organisatie voor kinderen van een schoolband.
Hoezo "zelfperfectie"? Laat staan dat dit gaat over "het leveren van een bijdrage tot een betere maatschappij"! Toch vonden sommigen dat deze persoon die hoge Dan graad ooit verdiende?

Punt is, dat een via wedstrijd of examen behaalde Dan graad dan wel een momentopname is, maar niet meer kan worden "afgepakt" als daar iets aan veranderd. Bijvoorbeeld bij ernstige overtredingen van de Wet of zware inbreuken tegen de medemenselijkheid, of andere dingen waarvan je niet kunt stellen dat het bijdraagt tot een betere samenleving, of in de verste verte niets te maken heeft met het toewerken naar zelfperfectie.
Nee, een eenmaal gegeven Dan graad blijft staan. Al gaat het een jaar later om de grootste crimineel uit de geschiedenis: die Dan graad blijft hij houden!

Da's jammer, want daarmee wordt niet echt recht gedaan aan het principe van de Levensweg. Een weg heeft immers óók meestal twee-richtingverkeer. En mensen die perse op enig moment de weg in tegengestelde richting willen bereizen komen dan meestal ook dezelfde verkeersborden weer tegen die zij eerder gepasseerd waren! Wat mij betreft zou er dus helemaal NIETS op tegen zijn, als een 6e Dan na een inbraak bijvoorbeeld werd teruggeplaatst naar een lagere Dan graad. Hij is immers op de tegengestelde weg gereisd dan de "Do" aangeeft, en waarom zouden we zo iemand daarvoor belonen door hem zijn Graad te laten houden?